Minisymposium en boekpresentatie: Urgentieschema’s voor huisartsen

Terug naar overzicht
Op donderdag 11 mei 2023 konden we de volledig herwerkte uitgave van het boekje “Urgentieschema’s voor huisartsen” voorstellen tijdens een launch event in Leuven. Deze boekpresentatie kreeg zowel ter plaatse als via live-stream belangstelling van een groep enthousiaste huisartsen, urgentie-artsen en artsen verbonden aan het Rode Kruis-Vlaanderen.


Inleiding

Wanneer je als huisarts als eerste bij een ernstig spoedgeval aankomt, is het je taak ervoor te zorgen dat je zo kort mogelijk alleen bent. (zie figuur 1) In de praktijk betekent dat dat je meteen naar 112 belt en versterking vraagt. Vaak zal dat de combinatie van de mobiele urgentiegroep (MUG) en de ambulance zijn.

Figuur 1


Alternatief kan er een beroep gedaan worden op het paramedisch interventieteam (kortweg PIT). Dat is een medische eenheid die in België ingeschakeld wordt in de dringende geneeskundige hulpverlening en waarbij een verpleegkundige meer gespecialiseerde zorg kan bieden aan een patiënt dan een klassieke ambulance. De PIT heeft tot doel om correcte patiëntenzorg te verschaffen via ‘staande orders’. Daardoor kan de PIT uitgestuurd worden als buffer wanneer een MUG niet beschikbaar is.

Voorgeschiedenis

De eerste druk van Urgentieschema’s voor huisartsen verscheen in 1985. Het werk kwam tot stand dankzij de Huisartsenvereniging van Maasmechelen.

Sindsdien is de methodologie grondig gewijzigd door het toepassen van de principes van evidence-based medicine. Dat was het werk van huisartsen in opleiding en stafleden van de richting huisartsgeneeskunde van de KU Leuven, die hun masterproef gewijd hebben aan het onderbouwen van deze urgentieschema’s, met ondersteuning vanuit het Rode Kruis-Vlaanderen wat betreft het evidence-based onderbouwen van de topics. Voor elke topic werd een Best Evidence Topic (BestBET) gemaakt: eerst werden de relevante onderzoeksvragen geformuleerd en vervolgens werd een systematisch literatuuronderzoek uitgevoerd in verschillende wetenschappelijke databanken. Deze BestBETs vormen de basis van de urgentieschema’s, die vervolgens uitgebreid werden besproken met inhoudelijke experten op verschillende fora.

Minisymposium

Na een korte inleiding door Prof. Dr. Bert Aertgeerts, namen Prof. Dr. Jan Verbakel en Prof. Dr. Nicolas Delvaux het woord met focus op de opzet van deze hernieuwde uitgave en de rol van de huisartsen doorheen dit traject. Zij maakten sterk dat huisartsen de meest frequente urgente pathologie de baas kunnen ondanks de erg lage prevalentie van deze aandoeningen in de eerste lijn, waarbij de huisarts expert is in het omgaan met actiedrempels omtrent diagnose en beleid en bovendien mag vertrouwen op het eigen niet-pluis gevoel.

Vervolgens bracht Prof. Dr. Emmy De Buck een overzicht van de BestBET methodologie die aan de basis lag van deze urgentieschema’s en hoe het Rode Kruis-Vlaanderen de schouders zet onder het verder verspreiden van deze publicatie via het netwerk van meer dan 125 donorartsen in Vlaanderen. Het Centrum voor Evidence-Based Practice (CEBaP) waarvan Prof. De Buck directeur is, staat in voor het uitvoeren van systematische reviews, het ontwikkelen van evidence-based richtlijnen en voert ook primair onderzoek uit. Deze expertise was bijzonder waardevol voor dit project.

Tot slot kregen we als luisteraars een unieke combo aangeboden, namelijk vader Chris (huisarts) en zoon Jan (urgentiearts) Van der Mullen, die een uiteenzetting brachten over het belang van samenwerking tussen beide disciplines met focus op de perceptie, motivatie en verwachtingen. Hier kwam het nut van een duidelijke gestandaardiseerde verwijsbrief aan bod, naast het up-to-date houden van de Sumehr in het elektronisch medisch dossier. Een goede informatie-overdracht volgens de ABCDE-systematiek speelt een belangrijke rol in het verbeteren van de communicatie tussen huisarts en urgentiearts. (Figuur 2)

Figuur 2


In deze informatie-overdracht is telefonisch overleg ook nog steeds een nuttig hulpmiddel om de verwijzing van een patiënt aan te kondigen bij de urgentiearts.

In dit verband benadrukte dr. Van der Mullen ook het belang van de telefonische triage door 1733 die tot doel heeft de niet-planbare zorg verder op punt te stellen. Het toevoegen van twee bijkomende triageniveaus “Huisarts Dringend” en “Huisarts Gepland” aan de Belgische Handleiding voor de Medische Regulatie heeft tot doel dat patiënten eenvoudiger hun weg vinden binnen de spoedeisende zorg zonder in te boeten aan efficiëntie en veiligheid van de triage. Zo kon eerder onderzoek aantonen dat de 1733 protocollen slechts beperkte ondertriage opleverden en resulteerden in meer dan 94% correcte triage volgens deelnemende wachtartsen.[1][2]


[1] Opvolging van het 1733-project: Evaluatie van de 112-1733 protocollen, masterproef 2019,

M Janssens, S Pietermans, L Delmeiren, C Van der Mullen, B Schoenmakers

[2] Opvolging van het 1733-project: Evaluatie van de 112-1733 protocollen, masterproef 2022,

Deer Ella, Decoene Hanne en Guldentops Laura, C Van der Mullen, B Schoenmakers

Tot slot

Dit onmisbare naslagwerk biedt een handige gids voor het snel en accuraat beoordelen en behandelen van urgente medische situaties in de huisartspraktijk. Met behulp van praktische wetenschappelijk onderbouwde urgentieschema's en heldere instructies krijgen huisartsen de tools om snel en doeltreffend te handelen bij noodgevallen. Dit boekje kan mee op huisbezoek of tijdens een wachtdienst in de urgentietrousse en is zo een onmisbare bron voor iedere huisartspraktijk die streeft naar de hoogste kwaliteit van spoedeisende zorg.

Bekijk hier een volledige opname van de launch.

Wie graag het boekje wil aanschaffen, kan dit bestellen in de ACCO webshop: https://acco.be/urgentieschema-s-voor-huisartsen.

Met de code Urgentie ontvangt u bovendien 10% korting op deze publicatie en gratis verzending.