Er is weinig data beschikbaar over mentale gezondheid in de eerste lijn tijdens de COVID-pandemie. De eerste lijn duidt op de zorgverleners die het dichtst bij de patiënt staan zoals dokters, apothekers, psychologen, … . Nochtans kunnen zulke gegevens een belangrijk instrument zijn om de gezondheid van de bevolking op te volgen. Dit onderzoek van KU Leuven speelde in op die lacune door de zorg voor mentale problemen in de eerste lijn gedurende de eerste twee jaar van de pandemie te vergelijken met de periode daarvoor.
De onderzoekers keken eerst naar nieuw geregistreerde psychische problemen en vergeleken die met de periode ervoor. Vervolgens onderzochten ze op dezelfde vergelijkende manier de omvang van de zorg voor patiënten met psychische problemen. Hiervoor werd gebruik gemaakt van een registratienetwerk in de eerste lijn. Regressiemodellen evalueerden de associatie van demografische factoren en zorgverlening bij patiënten met psychische problemen, zowel voor als tijdens de pandemie.
Tijdens het eerste en tweede jaar van de COVID-19-pandemie steeg de zorgverlening voor patiënten met psychische problemen met 8,7% (2020) en 40% (2021). Dit is het gevolg van toenemende zorg bij oudere patiënten, vrouwen, patiënten die in centrumsteden wonen, autochtone Belgen en patiënten met acute psychische problemen. Voor kwetsbare groepen (patiënten met een lage sociaaleconomische status) nam de zorg met 10% af in vergelijking met de periode voor corona. Ondanks deze daling tijdens de pandemie ontvingen de patiënten met een lage sociaaleconomische status (SES) wel nog meer zorg dan patiënten met een hoge SES.
Bij kwetsbare groepen met mentale problemen daalde het zorgaanbod aanzienlijk. De onderzoekers suggereren daarom dat de pandemie in België ook grotendeels een 'syndemie' was. Dit wil zeggen dat de pandemie de verschillende lagen van de bevolking onevenredig zwaar trof.
De studie ‘The impact of the COVID-19 pandemic on the registration and care provision of mental health problems in general practice: A registry-based study’ werd gepubliceerd in het tijdschrift JMIR Public Health and Surveillance. (DOI: 10.2196/43049)