Liefst 1,2 miljoen Belgen hebben een longziekte, maar bij 400.000 van hen is dit nog niet ontdekt. Om dat op te sporen gebruikt de huisarts een spirometer, een toestelletje dat de longfunctie meet aan de hand van de luchtstroom die je uitademt. Maar de test afnemen is niet eenvoudig en de resultaten van de meting zijn vaak moeilijk te interpreteren. Slimme Leuvense spitstechnologie maakt het de artsen een stuk gemakkelijker.
Verschenen in MAG. Vlaams Brabant op 17/05/2022
© MAG. Vlaams-Brabant Zomer 2022
Een spirometer helpt bij het opsporen van astma, chronische bronchitis en andere longziekten. Ook bij mensen die COVID hebben doorgemaakt, meet het kleine toestel hoe het met de longfunctie is gesteld. Maar niet elke huisarts gaat even graag met de spirometer aan de slag. De patiënt moet explosief uitademen in het kleine toestel. Gebeurt dat niet helemaal correct, dan zijn de resultaten niet accuraat en kan de arts dus een verkeerde diagnose stellen. De resultaten zijn bovendien niet echt gebruiksvriendelijk en dus moeilijk te interpreteren.
"Daardoor is het bijvoorbeeld niet zo eenvoudig om bijvoorbeeld het verschil te zien tussen een vernauwing van de luchtwegen zoals bij een chronische bronchitis en een andere aandoening. Het vergt dus wel wat opleiding en expertise om correct aan de slag te gaan met een spirometer", zegt de Leuvense huisarts en professor Jan Verbakel. "Spirometrie wordt daarom onvoldoende toegepast in de eerstelijnszorg."
Artificiële intelligentie
Nochtans kan een snelle en correcte diagnose veel leed besparen. Het innovatieve Leuvense spin-offbedrijf ArtiQ werpt met succes artificiële intelligentie in de strijd. De software die ArtiQ ontwikkelde, interpreteert de resultaten van de spirometer en vertaalt die naar heel gebruiksvriendelijke data. De arts krijgt meteen na de test op zijn computerscherm te lezen hoe groot de kans is dat de patiënt aan astma, chronische bronchitis of een andere aandoening lijdt.
Het vergt wel wat opleiding en expertise om correct aan de slag te gaan met een spirometer. Spirometrie wordt daarom onvoldoende toegepast in de eerstelijnszorg.
Slimme Spirometrie, zo heet het project. Product manager Julie Maes van ArtiQ legt uit: "Tijdens hun opleiding leren de artsen in spe vooral de resultaten interpreteren op basis van twee waarden: de 1-secondewaarde en de vitale capaciteit. De 1-secondewaarde geeft het volume lucht weer dat je in de eerste seconde uitblaast. De vitale capaciteit is het totale volume dat je hebt uitgeblazen. Die waarden en hun verhoudingen tegenover elkaar, vertellen al veel over je longfunctie. Maar de slimme spirometer vertelt je veel mee dan dat."
De juiste diagnose
Professor Jan Verbakel volgt het project als onderzoeker van de KU Leuven nauwlettend op, samen met dokter Sofie Willaert in het kader van haar masterthesis. "Mijn onderzoekseenheid EPI-Centre evalueert innovaties in de eerstelijnszorg aan de hand van klinische studies", zegt professor Verbakel. "Hoe kan innovatie een beslissing van de arts ondersteunen? Werkt het product naar behoren? Kan het de beslissing helpen verbeteren? Dat zoeken wij uit. Zulke innovatieve oplossingen vervangen de arts niet. Die zal altijd nog een diagnose moeten stellen. Maar het helpt als hij daarvoor over de juiste gegevens en meetresultaten beschikt."
De slimme spirometer zit nog in een studiefase. Als die is afgerond, is het de bedoeling om de toepassing in Europa uit te rollen. Om zo uiteindelijk een betere gezondheidszorg te bieden. "Innovatie verbetert onze zorg", vat professor Jan Verbakel samen. "Door sneller de juiste diagnose te stellen, kunnen we sneller een geschikte behandeling starten. Dat maakt een groot verschil voor de individuele patiënt, maar op grotere schaal verbetert het ook de gezondheidszorg en ontlast het de ziekenhuizen."
Zulke innovatieve oplossingen vervangen de arts niet. Die zal altijd nog een diagnose moeten stellen. Maar het helpt als hij daarvoor over de juiste gegevens en meetresultaten beschikt.
Investeren in innovatie
Slimme Spirometrie is een van de opmerkelijke en vernieuwende projecten die konden rekenen op een Vlaams-Brabantse innovatiesubsidie. Bedrijven, kennisinstellingen, overheden en maatschappelijke actoren die samenwerken aan een innovatief project, komen daarvoor in aanmerking. Een voorwaarde is dat het project Vlaams-Brabant als kennisregio versterkt in minstens één van de vijf clusters: food, health, creativity, logistics of cleantech. De subsidie bedraagt maximum 50% van de projectkosten met een maximum ondersteuning van 150.000 euro.
Gepubliceerd op: 8 June 2022
Auteur: